Trong 8 tháng đầu năm, thị trường dầu mỏ thế giới trải qua nhiều biến động, thu hút sự chú ý của các nhà kinh tế toàn thế giới với những dự báo về nguồn năng lượng chiến lược này.  

Các chuyên gia cho rằng 8 tháng đầu năm 2011 là một trong những thời kỳ giá dầu thô thế giới biến động mạnh nhất do “sức khoẻ” của các nền kinh tế không ổn định, khiến cho nhu cầu về dầu mỏ tăng giảm thất thường. Bên cạnh đó, nguyên nhân địa chính trị như tình hình Trung Đông, Bắc Phi cũng tác động mạnh đến nguồn cung mặt hàng này.

 Những diễn biến nhanh chóng của cuộc chiến ở Libya đã làm cho thị trường dầu mỏ trồi sụt. Libya, thành viên Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), là một trong những nhà cung cấp dầu mỏ quan trọng và khi cuộc chiến kết thúc, hoạt động sản xuất, xuất khẩu dầu mỏ của nước này phục hồi thì thị trường dầu thế giới sẽ được bổ sung một nguồn cung đáng kể.

 Trong số 14 thị trường xuất khẩu dầu thô của Libya có tới 11 địa chỉ là ở châu Âu. Riêng với Italia, Ireland và Áo thì nguồn cung từ Libya chiếm hơn 20% tổng khối lượng dầu thô nhập khẩu của ba nước này. Trước khi bùng nổ cuộc chiến, 85% sản lượng dầu mỏ Libi được xuất sang thị trường châu Âu.

 Trên thế giới, hai trung tâm kinh tế là Hoa Kỳ và châu Âu cũng là hai nơi tiêu thụ dầu mỏ hàng đầu. Đây là những đối tác nhập khẩu dầu nhiều nhất, mỗi ngày nhập khoảng 19,5 triệu thùng dầu thô, chiếm 1/2 khối lượng nhập khẩu dầu toàn cầu. Kinh tế Hoa Kỳ vẫn phục hồi chậm chạp từ cuộc suy thoái 2008-2009 trong khi kinh tế khu vực châu Âu đang đương đầu với nhiều rủi ro.

 Thêm vào đó, có một diễn biến đáng chú ý là hồi tháng 3 năm nay, Tổng thống Barack Obama công bố chiến lược cắt giảm 1/3 mức tiêu thụ dầu nhập khẩu trong vòng 10 năm tới và tăng cường khai thác dầu trong nước, mở rộng việc sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo. Những yếu tố đó khiến cho nhu cầu dầu mỏ của 2 trung tâm kinh tế này giảm sút, tác động khá rõ đến thị trường dầu thế giới.

 Nhiều nước sản xuất, xuất khẩu dầu mỏ trông đợi giá dầu thường xuyên tăng và tăng cao. Có nước sản xuất dầu đã dự báo giá có thể lên tới 200 USD/thùng và cho rằng như thế cũng là “hợp lý”. Trong khi đó, Hoa Kỳ và các nền kinh tế tiêu thụ nhiều dầu mỏ lại tìm cách làm cho giá dầu hạ nhiệt.

 Ngoài Hoa Kỳ và châu Âu, những nền kinh tế lớn mới nổi tiêu thụ nhiều dầu như Trung Quốc và Brazil cũng cho thấy các dấu hiệu tăng trưởng chậm lại. Điều đó đồng nghĩa với việc nhu cầu dầu mỏ của họ không tăng cao như đã từng dự báo.

 Tuy nhiên nhu cầu dầu mỏ gần như chắc chắn sẽ tăng tại những quốc gia đã và đang cắt giảm việc khai thác, phát triển điện hạt nhân, như Đức hoặc Nhật Bản sau thảm hoạ động đất sóng thần dẫn đến hư hại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1.

 Về nhu cầu dầu mỏ của thế giới nói chung, IEA dự báo đến năm 2035 sẽ đạt 99 triệu thùng/ngày, nhiều hơn 15 triệu thùng/ngày so với năm 2009. Riêng nhu cầu dầu mỏ của năm 2011 thì hồi tháng 12/2010 IEA đã dự báo con số 88,8 triệu thùng/ngày, tăng 1,4 triệu thùng/ngày so với năm 2010.

 Về sản xuất theo IEA, sản lượng dầu của thế giới sẽ ổn định vào năm 2020, ở mức 68-69 triệu thùng/ngày.

 Đến nay, những nhà sản xuất dầu mỏ hàng đầu thế giới là OPEC, Nga, Hoa Kỳ. Năm 2009, Nga chiếm vị trí số 1 về sản xuất dầu mỏ với 10 triệu thùng/ngày. Nhưng theo IEA, đến năm 2030, Saudi Arabia sẽ soán ngôi vị của Nga, đạt 14,6 triệu thùng/ ngày, tăng nhiều so với mức 9,6 triệu thùng/ngày của năm 2009. Iraq hiện nay khai thác 2,7 triệu thùng/ngày nhưng sẽ gia tăng sản xuất và xuất khẩu, theo dự báo đến năm 2015 sẽ ngang bằng Iran, là nước hiện nay đang khai thác 4 triệu thùng/ngày

 Tuy vậy, triển vọng sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ phụ thuộc rất nhiều vào tình hình chính trị-an ninh, nhất là tại các nước Trung Đông - châu Phi giàu dầu mỏ nhưng lại tiềm ẩn bất ổn. Và như vậy, sự ổn định nguồn cung có ý nghĩa hàng đầu đối với thị trường và giá của mặt hàng chiến lược này. 

 

 

(Theo Chinhphu.vn)